Jak zabezpieczyć dom przed smogiem? Pomogą w tym okna

Co to jest smog i skąd się bierze?

Smog to nic innego jak mieszanka mgły z powietrza z unoszącymi się w nim szkodliwymi substancjami chemicznymi. (połączenie angielskich słów dym “smoke” i mgła “fog”). W szkodliwym dla naszych organizmów i środowiska koktajlu można znaleźć m.in. dwutlenek siarki, tlenki azotu i węgla. To tzw. smog londyński (charakterystyczny także dla naszego kraju), którego występowanie nasila się jesienią i zimą.

Głównym źródłem smogu w Polsce, nie wliczając przemysłu, są nieekologiczne instalacje grzewcze w domach i kamienicach. Unosząca się nad przedmieściami i wioskami ciemna chmura na stałe wpisuje się w panoramę, także z powodu zbyt gęstej zabudowy i nasilonego transportu samochodowego. 

Szkodliwe pyły w powietrzu 

W powietrzu unoszą się dwa rodzaje pyłów, które rozróżniane są ze względu na wielkość ich cząsteczek. 

• Najbardziej szkodliwy dla zdrowia jest pył PM2.5, czyli tzw. pył drobny (o średnicy mniejszej niż 2,5 μm). Jego bardzo niewielki rozmiar może powodować bezpośrednie wchłanianie przez krwioobieg. Efekt? Nasilenie astmy, nowotwory dróg oddechowych, zaburzenia pracy serca, miażdżyca. 
• Wiele szkód w środowisku i organizmach wywołuje również PM10, czyli mieszanka zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy maksymalnie 10 μm. Zawarte w nich metale ciężkie, takie jak benzopireny, furany, dioksyny są rakotwórcze. To właśnie one zaburzają pracę układu oddechowego powodując kaszel i zapalenie oskrzeli. 

Normy zanieczyszczeń powietrza 

O skali problemu w polskich miastach świadczą przekroczone (czasami kilkukrotnie) normy zanieczyszczenia, określane na podstawie dobowego, średniego stężenia pyłów. Rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia stężenia pyłów, w zależności od ich rodzajów wynoszą:

Dla pyłów PM10

• poziom dopuszczalny (bez ciężkich skutków dla zdrowia) 50 µg/m3
• poziom informowania (rekomendowane ograniczenie aktywności na świeżym powietrzu) 200 µg/m3
• poziom alarmowy (bardzo zły stan powietrza, gdy normy przekroczone są sześciokrotnie) 300 µg/m3

Dla pyłów PM2.5 poziom dopuszczalny jest niższy i wynosi 25 µg/m3, natomiast polskie normy nie określają maksymalnego stężenia PM2.5. 

Smog w Polsce gdzie największy?

Przez lata królowała opinia, że smog to problem wyłącznie dużych miast, a za najbardziej zanieczyszczone miasto w Polsce uznawano Kraków. W mieście od jesieni 2019 roku obowiązuje uchwała antysmogowa zakazująca palenia węglem i drewnem, co już w pierwszym sezonie grzewczym obniżyło emisję BM10 o blisko 17%. 

Jak pokazują statystyki WHO oraz Polskiego Alarmu Smogowego to jednak miasta średniej wielkości oraz wsie mają najgorsze powietrze w Polsce. Mieszkańcy Nowego Targu wdychają powietrze z normami rakotwórczych substancji przekroczonymi o blisko 1800%, w śląskim Rybniku normy powietrza przekroczone są o 1300%, a w Nowym Sączu i Suchej Beskidzkiej o ponad 1000%. Zanieczyszczone powietrze to także problem miejscowości sąsiadujących z dużymi aglomeracjami – podkrakowskiego Zabierzowa czy podwarszawskiego Józefowa. 

Dramatyczna sytuacja małych i średnich miejscowości to efekt ogrzewania domów tzw. kopciuchami. To właśnie domki jednorodzinne, ogrzewane kiepskiej jakości węglem, a nawet śmieciami są największymi trucicielami. Ze smogiem można, a nawet należy walczyć. Jak?

Domowe sposoby na smog

Najskuteczniejszą metodą na uniknięcie szkodliwego wpływu smogu na zdrowie jest oczyszczanie powietrza. Jak zabezpieczyć dom przed smogiem? Oto sprawdzone sposoby na oczyszczanie powietrza w domu: 

• Rośliny pokojowe to najprostszy, naturalny sposób na czyste powietrze w pomieszczeniu. Nie tylko wychwytują zanieczyszczenie z powietrza, ale produktują też tlen. Popularne, piękne i łatwe w utrzymaniu rośliny oczyszczające powietrze to m.in. skrzydłokwiat, paprocie, sansevieria czy anturium. 
• Jesienią i zimą częściej niż zwykle powinniśmy sprzątać dom. Regularne pozbywanie się kurzu z mebli oraz odkurzanie odkurzaczami z filterm HEPA pozwoli pozbyć się zanieczyszczeń osiadających na meblach i podłodze.

Jak wybrać oczyszczacz powietrza?

Domowe metody oczyszczania powietrza mogą jednak nie wystarczyć. Z pomocą w walce o czyste powietrze przychodzi technologia. W okresie zimowym, gdy normy jakości powietrza są przekroczone, warto zaopatrzyć się w oczyszczacz powietrza. Wybierając sprzęt należy wziąć pod uwagę kilka zmiennych, m.in. 

• wydajność oczyszczacza powietrza (ilość filtrowanego powietrza, a co za tym idzie wielkość pomieszczenia, które ma oczyścić). 
• filtr – jeżeli ma walczyć ze smogiem powinien posiadać filtr HEPA oraz filtr węglowy
• monitoring poziomu zanieczyszczeń i tryb automatyczny, który dostosowuje pracę oczyszczacza do jakości powietrza 
• koszty – cena zakupu sprzętu to jedno. Pamiętaj, że będzie on pracował przez wiele godzin. Zwróć uwagę na pobór prądu oraz koszty wymiennych filtrów. 

Wietrzenie mieszkania podczas smogu

O tym, dlaczego warto, a raczej należy wietrzyć mieszkanie, przeczytacie w jednym z naszych poprzednich wpisów. Sprawdźcie, jak wietrzenie wpływa na zdrowie.  No dobrze, ale czy należy wietrzyć mieszkanie w okresie grzewczym? I tak i nie. Trzeba to robić umiejętnie.

Przede wszystkim warto sprawdzać jakość powietrza. Dzięki darmowym aplikacjom na telefon i zestawieniom stężenia pyłów w powietrzu publikowanym w Internecie możemy stale monitorować poziom zanieczyszczeń. Jeżeli jest na umiarkowanym poziomie, warto wietrzyć mieszkanie tak, by z jednej strony oczyścić powietrze w domu, z drugiej nadmiernie go nie wychłodzić. Najlepiej na krótko (nie dłużej niż 10 minut) otworzyć okna na oścież we wszystkich pomieszczeniach na raz. Czynność powtarzamy rano, po przebudzeniu oraz wieczorem przed snem.

A co z wietrzeniem mieszkania, gdy normy zanieczyszczenia powietrza są przekroczone? Podobnie jak w smogu odradza się spacery i aktywność na zewnątrz, raczej nie warto zanieczyszczonego powietrza wpuszczać do domu.

Okna, które chronią ze smogiem

Ważnym elementem w trosce o czyste powietrze w domu są okna. W odpowiedzi na zapotrzebowanie na produkty antysmogowe, wprowadziliśmy do oferty nawiewniki antysmogowe. Są one skutecznym narzędziem chroniącym nasze domy przed wkradaniem się zanieczyszczonego powietrza. W ofercie Vetrex znajdziecie higrosterowane nawiewniki antysmogowe oraz nawiewniki antysmogowe ciśnieniowe. Czym się różnią?

Nawiewniki w wersji higrosterowanej automatycznie regulują przepływ powietrza w zależności od poziomu wilgotności panującej w pomieszczeniu. Dodatkowo użytkownik ma możliwość ręcznego przymknięcia lub otwarcia przepływu powietrza. Nowy nawiewnik ze specjalnym filtrem chroni powietrze przed smogiem, pyłkami, kurzem, spalinami, grzybami i bakteriami. Ponadto zastosowanie filtra eliminuje konieczność stosowania siatek przeciw owadom. Tkanina użyta w filtrze posiada właściwości ograniczające przenikanie alergenów i smogu do wnętrza budynków, dzięki czemu możemy oddychać zdrowym i czystym powietrzem.

Nawiewnik antysmogowy w wersji ciśnieniowej posiada w okapie wbudowany „dławik”, który pod wpływem silnych podmuchów wiatru automatycznie ogranicza napływ powietrza. Funkcja ta ma za zadanie przeciwdziałać nadmiernej wentylacji. Zastosowany w nawiewniku filtr antysmogowy ma wbudowaną specjalną membranę. Składa się ona z warstw specjalnych nano-włókien, które chronią przed smogiem, zanieczyszczeniami oraz alergenami, jednocześnie zapewnia dopływ czystego powietrza.

Filtr zalecany jest osobom żyjącym w zanieczyszczonych obszarach, rodzinom z dziećmi i osobami starszymi, kobietom w ciąży, ludziom cierpiącym na alergię lub astmę czy też osobom, których układ odpornościowy jest osłabiony. 

Dostępne w ofercie Vetrex nawiewniki antysmogowe występują również w wersji z okapem pod roletę, a nawiewniki antysmogowe higrosterowane także w wersji akustycznej.

Odpowiednia temperatura w domu i wilgotność powietrza

Warto również wspomnieć, że na jakość powietrza w domu zimą wpływa nie tylko stężenie pyłków, ale także jego odpowiednie ogrzewanie. W przegrzanych pomieszczeniach stajemy się ospali, pogarsza się nasze samopoczucie, przesuszają się skóra i śluzówki, co naraża nas na ryzyko uczuleń i infekcji. Najlepiej dom podzielić na strefy. W strefie dziennej (kuchni czy salonie) najlepsza temperatura to około 21 – 22 stopnie, natomiast w sypialni około 18 stopni.

A jaka powinna być wilgotność powietrza w domu? To zależy od temperatury we wnętrzu. W pomieszczeniach o wyższej temperaturze powinna być niższa. Jeżeli w pomieszczeniu utrzymuje się temperatura ok. 21 stopni, wilgotność powietrza powinna wynosić ok. 35%, a przy temperaturze ok. 18 stopni warto utrzymać wilgotność na poziomie 60 – 65%. Unikniemy z jednej strony przesuszenia powietrza, z drugiej zniwelujemy ryzyko pojawienia się grzybów.

Lepiej zapobiegać niż leczyć – jak zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza?

Jak nie tylko chronić się przed smogiem, ale również walczyć z jego powstawaniem? Każda zmiana zaczyna się … w domu.

• Przede wszystkim postaw na rozwiązania energooszczędne. Im mniej energii będzie potrzebne do ogrzania domu, tym mniej będzie on zanieczyszczać powietrze. O oknach energooszczędnych piszemy we wpisie “5 rzeczy, które pozwalają oszczędzić na ogrzewaniu”, a o drzwiach, które zabezpieczą dom przed wychłodzeniem w tekście “Jakie drzwi do domu”
• Ogrzewasz dom samodzielnie? Pomyśl o wymianie instalacji na nową lub załóż filtr kominowy. Możesz również rozważyć instalację paneli słonecznych, by częściowo zabezpieczyć dom w odnawialne źródła energii. 
• Jeżeli masz piec tradycyjny zadbaj o wysokiej jakości paliwo. Nigdy!! nie pal śmieciami.

Warto też pamiętać, że na większość proekologicznych rozwiązań w domu można uzyskać dofinansowanie z gminy. Dodatkowo wymiana okien podlega uldze termomodernizacyjnej. Jak z niej skorzystać? Przeczytaj na naszym blogu.